Konya için felaket uyarısını yapay zeka verdi! Bu daha başlangıç!

Konya'da özellikle son yıllarda etkisinin hissedildiği iklim değişikliği hem vatandaşlar hem de üreticiler için ciddi endişeler yaratıyor. Bu noktada yapay zekâya yöneltilen, “Konya’da kış olmasına rağmen yağış yok, soğuk hava gelmiyor. Sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor. Göller bir bir yok oluyor. Eskiden Ekim’de kar yağardı, şimdi neden böyle? Bu kötü senaryo durur mu?” soruları, Türkiye’nin en kritik çevre sorunlarından birini yeniden gündeme taşıdı. Yapay zekânın verdiği kapsamlı yanıt ise, sorunun yalnızca Konya’ya değil, tüm dünyaya yayılan bir krizin parçası olduğunu ortaya koydu.

“KONYA’DAKİ TABLO TESADÜF DEĞİL, KÜRESEL TABLONUN YANSIMASI”

Yapay zekâ analizine göre Konya’da yaşanan sıcak ve kurak hava koşulları, uzun süredir etkisini artıran küresel ısınmanın bölgesel yansımalarından biri. Son yıllarda İç Anadolu’da sıcaklık ortalamalarının belirgin şekilde arttığına dikkat çekilirken, özellikle Konya gibi karasal bölgelerde “kış mevsiminin takvime uymadığı” vurgulanıyor.

Yapay zekanın değerlendirmesine göre, sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin başlıca nedenleri şöyle sıralanıyor:

• Atmosferde biriken sera gazları

• Kontrolsüz kentleşme ve tarım alanlarındaki doğal dengenin bozulması

• Toprakta nem kaybının artması

• Yağış rejimlerinin ve rüzgâr döngülerinin değişmesi

Bu değişim, uzun süren sıcak dönemlere, geciken kar yağışına ve aylarca süren yağışsız günlere dönüşüyor.

GÖLLER ALARM VERİYOR: YERALTI SUYUNDAKİ DÜŞÜŞ BÜYÜK RİSK

Yapay zekâ, Konya’daki göllerin teker teker kurumasının en kritik nedeninin yeraltı suyunun aşırı çekilmesi olduğunu belirtiyor. Özellikle tarımda yıllardır süren “vahşi sulama uygulamaları”, ovadaki su kaynaklarını hızla tüketiyor. Yağışların azalmasıyla birleşen bu tablo, bölgedeki gölleri kaderine terk edilmiş hâle getiriyor. Analizde, Tuz Gölü’nden Akşehir Gölü’ne, Beyşehir Gölü’nden küçük sulak alanlara kadar birçok su kaynağının tehlike altında olduğu ifade ediliyor. Yapay zekâya göre su kaybının temel sebepleri:

• Bilinçsiz su kullanımı

• Artan buharlaşma

• Mevsim anormallikleri

• Havzaların yeterince korunmaması

“ESKİDEN EKİM’DE KAR YAĞARDI” SÖYLEMİ DOĞRU

Verilen yanıtta, geçmiş yıllara göre Konya’nın kış dinamiklerinin tamamen değiştiği özellikle vurgulanıyor. Bundan 30–40 yıl önce Konya’da Ekim ve Kasım aylarında kar yağmasının sıradan bir durum olduğu belirtilirken, artık:

• Kar yağışının Aralık sonuna veya Ocak ayına sarktığı

• Yağan karın hemen eridiği

Kış ortasında bile sıcaklıkların 3–5 derece daha yüksek seyrettiği kaydediliyor. Tüm bu değişimlerin, iklim krizinin uzun vadeli etkilerinden kaynaklandığı ifade ediliyor.

“BU GİDİŞ DURDURULABİLİR AMA KENDİLİĞİNDEN DÜZELMEZ”

Yapay zekânın en çarpıcı değerlendirmesi, geleceğe ilişkin bölümü oldu. “Bu kötü senaryo durur mu?” sorusuna verilen yanıtta, krizin geri döndürülebilir olduğu, ancak etkisiz bırakılması için ciddi adımların şart olduğu belirtiliyor. Öne çıkan çözüm önerileri:

Tarımda su kullanımının yeniden düzenlenmesi

Yağmur suyu depolama sistemlerinin yaygınlaştırılması

Kuruyan havzaların rehabilite edilmesi

Bölgesel iklim politikalarının güçlendirilmesi

Fosil yakıt kullanımının azaltılması

Yapay zekâya göre bu tür önlemler hayata geçirildiği takdirde, 10–20 yıl içinde kayıpların yavaşlatılması mümkün. Aksi hâlde ise bölgede çok daha ağır sonuçlar yaşanabilir:

Konya Ovası’nın çölleşme riski

Göllerin büyük bölümünün tamamen yok olması

Kış mevsiminin simgesel bir döneme dönüşmesi