Mevleviliğin Gölgesinde Bir Bektaşi Ereni: Didiği Sultan!
Konya, yüzyıllardır Mevleviliğin kalbi olarak bilinse de bu kadim şehrin ve çevresinin Alevi-Bektaşi inancına ev sahipliği yaptığına dair önemli izler bulunuyor. Özellikle Ilgın ilçesi Mahmuthisar beldesi yakınlarındaki Beykonak'ta yer alan Didiği Sultan Türbesi ve onun menkıbeleri bu topraklardaki Bektaşi varlığının derinliğini ve önemini gözler önüne seriyor.
Ahmet Yesevi'nin soyundan geldiği rivayet edilen Didiği Sultan, Türkiye Selçukluları döneminde Horasan'dan Anadolu'ya göç ederek Ilgın'a yerleşmiş bir Horasan erenidir. Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmese de halk arasında kerametleriyle anılan ve saygı duyulan bir şahsiyet olmuştur. Rivayetlere göre 1156 yılında vefat eden Didiği Sultan adına Türkiye Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan'ın azatlı cariyelerinden Sanavber Hatun tarafından 1180 yılında Mimar Eminüddin Mirgün'e bir tekke ve türbe yaptırılmıştır.
Didiği Sultan'ın Hacı Bektaş-ı Veli ile amca çocukları olduğu yönündeki inanış bu iki önemli sufi önder arasındaki manevi bağı ve Anadolu'daki Alevi-Bektaşi düşüncesinin köklerini gözler önüne seriyor. Horasan'dan yola çıkan Didiği Sultan ve yol arkadaşları Hicaz üzerinden Diyar-ı Rum'a gelerek Anadolu'nun manevi atmosferine katkıda bulunmuştur.
ÜNÜ SEYDİŞEHİR’E KADAR ULAŞTI
Menkıbeler Didiği Sultan'ın Beyşehir dolaylarında Seyyit Harun-ı Veli ile sohbet ettiğini onun vefatının ardından cenaze namazını kıldırdığını ve çıkan olaylar sonucu gayrimüslimleri Antalya'ya kadar sürdüğünü anlatıyor. Daha sonra Ilgın'a yerleşen Didiği Sultan, burada kurduğu zaviyede ömrünün sonuna kadar insanları irşat etmiş ve örnek kişiliğiyle büyük saygı görmüştür. Seydişehir'deki "Didiği Sultan Pınarı" ise onun kerametlerinden biri olarak günümüzde hala ziyaret ediliyor.
Didiği Sultan'ın hayatı ve öğretileri, yakınları tarafından kaleme alınan 484 sayfalık "Didiği Sultan Menâkıbnâmesi" ile günümüze ulaşmıştır. Bu eser, sadece Didiği Sultan'ın değil, dönemin Anadolu'sundaki dini ve kültürel yaşamına da ışık tutmaktadır. Beyşehir'in Yatağan köyündeki zaviyesiyle tanınan Mürsel Sultan da onun önemli müritlerinden biri olarak biliyor.
Ilgın yöresinde Didiği Sultan'ın adını taşıyan iki önemli mekan bulunuyor: Doğanhisar'ın Tekke köyündeki zaviye ve Ilgın'ın Mahmuthisar (Beykonak) köyü yakınındaki zaviye. Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezit dönemlerine ait kayıtlarda bu zaviyelerle ilgili bilgiler yer alıyor. Konya ve çevresindeki Didiği Sultan gibi Bektaşi büyüklerinin varlığı, bölgenin sadece Mevlevilikle değil, farklı sufi gelenekleriyle de yoğrulduğunu gösteriyor. Bu durum Osmanlı dönemindeki dini ve kültürel çeşitliliğin önemli bir kanıtıdır. Didiği Sultan'ın türbesi ve menkıbeleri, günümüzde de Alevi-Bektaşi inancına mensup insanlar için önemli bir ziyaretgah olmaya devam ediyor ve bu kadim topraklardaki manevi mirasın canlı bir örneğini sunuyor.
