Masa Başında Umut Var: Barış Şartları Görüşülecek!

Rusya ile Ukrayna arasında 24 Şubat 2022'de başlayan savaşın bitmesi amacıyla tarafların bir araya gelmek için üzerinde mutabık kaldığı İstanbul, doğrudan müzakereler için platform olmaya devam ediyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın arabuluculuk girişimlerinin neticesi olarak Rus ve Ukrayna heyetleri, 29 Mart 2022'de İstanbul'da, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde doğrudan bir araya geldi. Savaşın hemen başında yapılan bu müzakerelerde en anlamlı ilerleme sağlandı ancak Batılı güçlerin dışarıdan müdahaleleriyle, savaşın durması için elde edilen sonuçlar rafa kaldırıldı.

İSTANBUL'DAKİ MÜZAKERELERİN İLK TURUNDA ÖNEMLİ ADIMLAR ATILDI

Rusya ve Ukrayna tarafları 3 yıl sonra ilk kez, büyük zorluklarla 16 Mayıs'ta, İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi'nde bir araya geldi. Türkiye'nin ev sahipliğinde yeniden başlayan müzakerelerin ilk turunda 1000 esire karşılık 1000 esir takası, ateşkes ve barışın sağlanması için koşulların paylaşılması konusunda taraflar mutabakata vardı. İnsani anlamda önemli adımların atıldığı müzakereler sonrasında Moskova ile Kiev arasında asker esirlerinin takası gerçekleşti.

İKİNCİ TURDA EN BÜYÜK ÇAPLI ESİR TAKASI KARARI ALINDI

İstanbul'da, 2 Haziran'da Çırağan Sarayı'nda ikinci kez bir araya gelen Rus ve Ukrayna heyetleri, doğrudan müzakereler öncesinde ve müzakerelerde birbirlerine ateşkes ve barışın sağlanması için hazırladıkları memorandum taslağını verdiler ve bunun üzerinde çalışılması hususunda anlaştılar.

Savaşın başından bu yana en büyük çaplı esir takası konusunda mutabık kalan taraflar, ağır hasta ve yaralı askerlerin tamamı ile 25 yaş altındaki esir askerlerin tamamının takasına karar verdi.

Rus tarafı 6 bin Ukraynalı askerin cesedini teslim etme konusunda söz verdi. Ayrıca asker cesetlerinin toplanabilmesi için cephenin bazı bölümlerinde 2-3 günlük ateşkes konusunda çalışma yapılması gündeme geldi.

İstanbul'da son yapılan müzakerelerde alınan kararlar çerçevesinde, bugüne kadar sayıları açıklanmasa da binlerce esir askerin takası yapıldı. 7 bin Ukraynalı askerin cenazesini Kiev'e teslim eden Rusya, 3 bin cenazenin daha teslim edilebileceğini duyurdu, bunlardan 1000'ini kısa süre önce iade etti.

MÜZAKERELERİN ADRESİ YİNE İSTANBUL

Moskova, ay başından bu yana 3. tur müzakerelere hazır olduklarını, İstanbul'un adres olarak kalmaya devam ettiğini ve Kiev'den tarih beklediklerini yinelerken Ukrayna tarafı ise 19 Temmuz'da müzakerelerin bu hafta İstanbul'da yapılması önerisinde bulunduğunu duyurdu.

GÜNDEM ATEŞKES VE BARIŞIN ŞARTLARI

Çırağan Sarayı'nda yapılacak olan Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakerelerde, öncelikli olarak her iki tarafın birbirine teslim ettiği ateşkes ve barışın sağlanmasına ilişkin şartların yer aldığı memorandum taslaklarının ele alınması bekleniyor.

Savaş esirlerinin takası, Rusya'da bulunduğu belirtilen Ukraynalı çocuklar ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında olası toplantının hazırlık konularının ele alınması öngörülüyor.

İSTANBUL MÜZAKERELERİNE KATILACAK İSİMLER BELİRLENDİ

Rusya ile Ukrayna, Türkiye'nin ev sahipliğinde bugün yapılacak üçüncü tur müzakerelere katılacak isimleri belirledi.

Rusya ile Ukrayna arasında 24 Şubat 2022'de başlayan savaşın bitmesi amacıyla İstanbul'daki Çırağan Sarayı'nda yeniden müzakereler yapılacak.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, müzakerelere katılacak Rus heyetinde değişiklik olmadığını bildirdi.

Buna göre, Rus heyetine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlık edecek.

Heyette Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Genelkurmay Ana İstihbarat (GRU) Başkanı İgor Kostyukov ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin yer alacak.

Heyetteki uzmanlar listesinde ise Rusya Genelkurmay Başkanlığı Bilgi Dairesi Başkan Yardımcısı Aleksandr Zorin ve Devlet Başkanlığı İnsani Devlet Politikası Dairesi Başkan Yardımcısı Elena Podobreyevskaya'nın yanı sıra Dışişleri Bakanlığı Bağımsız Devletler Topluluğu İkinci Dairesi Müdürü Aleksey Polişçyuk ile Savunma Bakanlığı Uluslararası Askeri İşbirliği Ana Müdürlüğü Başkan Yardımcısı Viktor Şevtsov bulunuyor.

Vladimir Medinskiy, 2022'deki görüşmelerde de Rus heyetine başkanlık yapmıştı.

UKRAYNA HEYETİNDEKİ İSİMLER DE 2. TUR MÜZAKEREYE KATILANLARDAN OLUŞACAK

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rusya ile üçüncü tur müzakerelerde ülkesini temsil edecek heyet listesine ilişkin kararname imzaladı.

Kararnameye göre, Ukrayna heyetindeki isimler de 2. tur müzakereye katılanlardan oluşacak.

Ukrayna heyetine Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov başkanlık edecek.

Heyette Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Danışmanı Oleksandr Bevz, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı Başkan Yardımcısı Oleksandr Dyakov, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya'nın yanı sıra Genelkurmay Başkan Yardımcıları Yevhenii Ostryanskiy ve Oleksii Shevchenko, Güvenlik Servisi (SBU) Başkan Yardımcısı Oleksandr Poklad ve Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Müdürlüğü (GUR) Başkan Yardımcısı Vadym Skibitskyi ile Dış İstihbarat Servisi Başkan Yardımcısı Oleh Luhovskyi yer alacak.

Ukrayna heyetinde ayrıca, Genelkurmay Başkanlığı Merkez Hukuk Dairesi Uluslararası ve Operasyonel Hukuk Dairesi Başkan Yardımcısı Andrii Fomin, Silahlı Kuvvetler Başkomutanlığı Destek Birimi Protokol Subayı Heorhii Kuzmychev, Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Müdürlüğünün Kıdemli Subayı Oleksandr Sherikhov, Hava Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı Başkan Yardımcısı Yevhenii Shynkarev ile Ukrayna Parlamentosundaki İnsan Hakları Komiseri Temsilcisi Yuriy Kovbasa bulunuyor.

Bir önceki müzakerelere Savunma Bakanı sıfatıyla başkanlık eden Umerov, geçen hafta kabinede yapılan değişiklikler kapsamında Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreterliğine atanmıştı.

TOPLANTININ SAAT 19.00 CİVARINDA BAŞLAMASI PLANLANIYOR

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Türkiye-Rusya-Ukrayna heyetleri arasındaki toplantının Çırağan Sarayı'nda saat 19.00 civarında başlaması planlanıyor.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, müzakerelere ilişkin açıklamasında Rus heyetinin İstanbul'a gittiğini ve müzakerelerin akşam saatlerinde düzenleneceğini belirterek, iki ülkenin birbirlerine barış anlaşmasına dair memorandum taslaklarını sunduklarını anımsattı.

Peskov, "Müzakerelerde memorandum taslakları ve (esir asker) değişim sürecinin devam ettirilmesiyle ilgili konular ele alınacak. Elbette gerektiğinde başka konular da gündeme getirilecek. Buna heyet başkanları karar alacak." ifadelerini kullandı.

Rusya'yı müzakerelerde temsil edecek heyette değişiklik olmadığını söyleyen Peskov, "Rusya, müzakerelerden ne bekliyor?" sorusu üzerine, "Bunu söylemek mümkün değil. Müzakerelerin ne yönde ilerleyeceğine bakmak lazım. Elbette kimse, kolay bir yol beklemiyor. Görüşmenin zor şekilde geçmesi bekleniyor çünkü memorandumlar birbirine zıt." yanıtını verdi.

Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin bir araya gelme ihtimaline ilişkin, "Memorandum taslakları üzerinde mutabakata varılması için yapılması gereken tüm çalışmalar, zirve için hazırlık. Bu zor çalışma yapılmadan zirve tarihini belirlemek mantıklı değil." diye konuştu.

Ukrayna'da yolsuzluğa karşı mücadele eden kurumların yetkisini kısıtlayan yasanın protesto edilmesini değerlendiren Peskov, bunun Ukrayna'nın iç meselesi olduğunu kaydederek "Amerikan ve Avrupa vergi mükelleflerinin parasının büyük kısmı Ukrayna'da çalındı. Bu nedenle yolsuzluk, Ukrayna için hassas bir konu." dedi.

KREMLİN'DEN, MÜZAKERELERDEN "MUCİZE BEKLENMEMESİ" MESAJI

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya ile Ukrayna'nın birbirlerine barış anlaşmasına dair memorandum taslaklarını sunduklarını belirterek "Müzakerelerde, memorandum taslakları hakkında görüş alışverişinde bulunulacak. Bunlar birbirine zıt. Bu nedenle büyük diplomatik çalışma yapılacak." ifadelerini kullanmıştı.

Bununla birlikte Peskov, üçüncü tur müzakerelerden nasıl bir sonuç çıkacağına ilişkin ise "Ukrayna krizinin çözümü o kadar zor ki, esir asker ve cenaze değişimi konusundaki anlaşmalar bile bir başarı. Bu nedenle müzakerelerden mucize beklemek için neden yok." değerlendirmesinde bulunmuştu.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, liderler toplantısına hazırlık konusunun gündemlerinde olacağını vurgularken Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha da Zelenskiy ile Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ve Avrupalı liderlerin katılımıyla bir liderler zirvesi üzerinde çalıştıklarını dile getirmişti.