Tapu Sahipleri Dikkat! Miras Kavgaları Tarihe Karışıyor!
Miras süreçlerini basitleştirmeyi ve aile içi anlaşmazlıkları en aza indirmeyi hedefleyen yeni Tapu ve Kadastro düzenlemesi yürürlüğe giriyor. Bu önemli değişiklik, mirasçıların kendi aralarında anlaşarak miras paylaşımı yapabilmesine olanak tanıyarak hem hukuki süreçleri hızlandıracak hem de potansiyel davaların önüne geçecek.
MİRAS PAYLAŞIMINDA EŞİTLİK ARANMAYACAK
Yeni uygulamayla birlikte miras paylaşımında mirasçılara ailevi ve özel durumlarına göre daha esnek ve adil çözümler üretme imkânı sunulacağının altını çizen Avukat Gülşah Ekin, “Miras paylaşımında “eşitlik şartının” kaldırılması ve mirasçıların kendi aralarında anlaşarak paylaşım yapabilmelerinin önünün açılması, hukuki açıdan hem fırsatlar hem de riskler barındıran bir gelişme. Bunun Esneklik ve Özgürlük ile Davalık Süreçlerinin Azalması gibi olumlu yönleri olduğu gibi olumsuz yönleri de var. Mirasçılara kendi aralarında anlaşma hakkı tanınması, aile yapısına ve özel durumlara göre daha adil çözümler üretme imkânı sunar. Örneğin; aileden bir kişi miras kalan taşınmazla ilgilenmiş, bakımını üstlenmişse, onun daha fazla pay alması diğerlerinin rızasıyla mümkün olabilir. Ayrıca aile bireyleri karşılıklı rıza ile bir çözüm bulabiliyorsa, bu hem mahkeme süreçlerinin azalmasına hem de daha hızlı çözüm alınmasına sebep olur. Taraflar arasında güven ilişkisi varsa, bu sistem aile içindeki huzuru artırabilir. Taraflar arasında rıza olduğu sürece mirasçılar kendi aralarında anlaşırlarsa, eşit paylaşım zorunluluğu olmadan istedikleri gibi tasarrufta bulunabilirler. Bu hukukta “sözleşme serbestisi” ilkesine dayanır. Ancak bu rızanın gerçekten özgür irade ile verilmiş olması gerekir. Baskı, tehdit ya da hile varsa, yapılan paylaşım geçersiz sayılabilir. Bu tür durumlarda iptal davası açılabilir” cümlelerine yer verdi.
BARIŞÇIL ÇÖZÜMLER ARTIYOR
Hukuki süreçlerin azalmasıyla birlikte, miras paylaşımının daha barışçıl bir zeminde gerçekleşeceğini ve pratikleşeceğini ifade eden Ekin, “Mirasçılar anlaşmalıysa, kendi aralarında hazırlayacakları bir miras taksim sözleşmesiyle işlemleri daha kısa sürede tamamlayabilirler. Tapu müdürlükleri veya arabulucular üzerinden yürütülecek süreçler, notersiz daha pratik hale gelebilir. Özellikle mal paylaşımı konusunda uzlaşma sağlanmışsa, taraflar doğrudan işlem yapma imkânına kavuşabilir” dedi.
ŞEFFAFLIK DÖNEMİ BAŞLAYACAK
Hisseli gayrimenkullerin satışı için artık tüm hissedarların onayının aranması ve işlemler sırasında ya bizzat hazır bulunmaları ya da avukat aracılığıyla temsil edilmeleri, tapu işlemlerinde şeffaflık ve denetimi artırır. Önceki uygulamalarda bir hissedarın, diğer hissedarların bilgisi dışında kendi hissesini üçüncü kişilere satması mümkündü. Bu durum, aile içi güven sorunlarına, haber verilmeden yapılan satışlara ve sonrasında açılan ipotek iptali, tapu iptali-düzeltme davalarına yol açıyordu. Tüm hissedarların onayının zorunlu hale gelmesiyle, artık gizli satışların, oldu-bittiye getirilen işlemlerin ve mal kaçırmaların önüne geçilecektir” şeklinde konuştu.
ESKİ DÜZENE YENİ KOLAYLIKLAR GETİRİLDİ
Düzenleme uygulamaya alınmadan önce miras paylaşım sürecinde yaşanan hukuki zorlukların aşılacağını kaydeden Ekin, “Tüm mirasçılar aynı fikirde olmayabiliyordu: Miras kalan mal paylaşılmak istendiğinde, bir kişi bile itiraz ettiğinde paylaşım yapılamıyor, iş mahkemeye kalıyordu. Dava süreçleri çok uzuyordu: Anlaşma sağlanamayınca “ortaklığın giderilmesi davası” (izale-i şuyu) açılıyordu. Bu davalar yıllarca sürebiliyor, hem aile ilişkilerini yıpratıyor hem de masraflı oluyordu. Taşınmazlar ya da mallar açık artırmayla satılıyordu: Taraflar anlaşamadığında, ev, tarla, arsa gibi mallar mahkeme kararıyla satılıp parasal olarak paylaştırılıyordu. Bu satışlar genelde değerinin altında gerçekleşiyor, kimse memnun kalmıyordu. Yeni düzenlemeyle artık eşit paylaşım zorunlu değil, anlaşmaya dayalı paylaşım mümkün. Mirasçılar kendi aralarında anlaşırlarsa, malı eşit değil; ihtiyaç, katkı veya gönül rızasına göre de paylaşabilecekler. Notere gitmeden paylaşım yapılabilecek: Taraflar aralarında anlaşırsa, resmi şekilde paylaşım için noter zorunluluğu olmadan işlem yapılabilecek. Bu, hem hız kazandırıyor hem de masrafları azaltıyor. Hisseli malların satışı artık tüm ortakların onayıyla yapılacak: Eskiden bir ortak kendi hissesini başkasına satabiliyordu. Şimdi tüm hissedarların izni gerekecek. Bu da gizli satışları önleyecek” ifadelerini kullandı.
-Büşra KÖSE
