Tapu ve İmar İşlemlerinde Kâğıt Devri Bitiyor!
Yapılan düzenleme ile hem belediyelerin hem de vatandaşların uzun süredir karşılaştığı sorunlara yeni çözümler getirildi.
Yönetmelikte ilk dikkat çeken yenilik, askı dağıtım cetveli, imar hakkı aktarımı, alıcı ve verici parsel gibi kavramların tanımlanması oldu. Ayrıca parselasyon planlarının ilan, duyuru ve itiraz süreçleri artık PARSİD sistemi üzerinden e-Devlet aracılığıyla yürütülecek. Böylece vatandaşların işlemleri hem şeffaf hem de kolay takip edilebilir hale gelecek.
Kamuya ayrılması gereken alanların elde edilme yöntemlerinde de değişiklik yapıldı. Öncelikle 18. madde düzenlemesi uygulanacak, ancak yüzde 45’i aşan düzenleme ortaklık payı (DOP) kesintilerinde belediye ya da Hazine arazilerinden karşılık verilecek. Bunun da yeterli olmadığı durumlarda imar hakkı aktarımı veya kamulaştırma yöntemine başvurulacak. Böylece mülk sahiplerinin kayıpları daha adil şekilde telafi edilecek.
Mevzuata uygun yapısı bulunan vatandaşların kamuya ayrılan parselleri kamulaştırılacak ve bedelleri belediye ya da valiliklerce ödenecek. Hibe veya bağış yoluyla yapılan devirlerde ise vatandaşlardan artık herhangi bir vergi ya da harç alınmayacak.
İfraz ve tevhid işlemleri için de kolaylık getirildi. Bir parselin imar planı dışında kalan kısımları hiçbir şart aranmadan ayrılabilecek. Ayrıca afet bölgeleri ve olağanüstü hal ilan edilen yerlerde birbirine bağlantısı bulunmayan alanlar bile tek düzenleme sahasında toplanabilecek. Kamu yatırımlarının bulunduğu alanlarda ise sınır çizimleri esnekleştirilecek.
Düzenleme ortaklık payı uygulamasında da önemli bir değişikliğe gidildi. Daha önce öncelik sırasına göre yapılan kesintiler artık alan esaslı yapılacak. Yüzde 45’in üzerindeki kamu payı ise mutlaka kamulaştırılarak elde edilecek. Kamulaştırma işlemleri beş yıl içinde tamamlanacak, zorunlu hallerde bu süre yalnızca bir yıl uzatılabilecek.
Bazı durumlarda kesinti yapılamayan parseller için bedele dönüştürme yöntemi uygulanacak. Bu durumda hak sahiplerinden belirlenen bedel alınacak ve bedel ödenmediği sürece tapu ya da ruhsat işlemleri gerçekleştirilemeyecek.
DOP’tan elde edilen alanların tescilinde de yeni kurallar getirildi. Belediye hizmet alanları belediyelere, genel kamu hizmetine ayrılan alanlar ise Hazine adına kaydedilecek. Büyükşehirlerde hangi kurumun yetkili olacağı ise görev dağılımına göre belirlenecek.
Askı ilan süreçleri de dijitalleşti. Artık ilanlar sadece belediyelerde değil, aynı zamanda belediyelerin internet siteleri ve PARSİD sistemi üzerinden yapılacak. İtiraz olmaması halinde plan kesinleşecek, itiraz gelmesi halinde ise yeniden askıya çıkarılabilecek.
Yeni yönetmelikle birlikte kapanan yollar ve kamu alanları belediye ya da Hazine adına tescil edilecek. Ayrıca kesinti veya bağış yoluyla kamuya kazandırılan hiçbir alan özel mülkiyete dönüştürülemeyecek.
Genel olarak bakıldığında düzenlemenin amacı, kamu hizmeti alanlarının yüzde 45 DOP sınırını aşmadan elde edilmesi, bunun mümkün olmadığı durumlarda ise imar hakkı aktarımı, kamulaştırma veya bedele dönüştürme yöntemleriyle çözüm üretilmesi. Böylece hem belediyeler hem de vatandaşlar için daha şeffaf, dijital temelli ve adil bir süreç hayata geçirilmiş oldu.
