Her iki insandan birinde risk var! Son yıllarda adeta tırmanıyor!
Son yıllarda kanser vakalarında ciddi bir artış gözleniyor. Uzmanlara göre bu artışın en önemli nedenlerinden biri ülkenin nüfusunun giderek yaşlanması. Çünkü kanser bir yaşlılık hastalığı olarak açıklanıyor. Bununla birlikte sigara kullanımı, çevresel kirlilik, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam tarzı da kanserin yaygınlaşmasında etkili rol oynuyor. Sağlık Bakanlığı ve çeşitli kanser araştırma kurumlarının verilerine göre, kanser hastalığı en çok yaşlı bireylerde görülüyor. Ancak son dönemde, genç yaş gruplarında da kanser vakaları dikkat çekici şekilde artış gösterdi. Özellikle bağışıklık sistemini zayıflatan faktörler, genetik yatkınlık ve çevresel etkenler gençleri de risk grubu haline getiriyor.
Uzmanlar, kanserin yaşlılıkla birlikte görülme sıklığının artmasını, vücuttaki hücrelerin zamanla onarım mekanizmalarının zayıflamasına bağlıyor. Hücrelerdeki DNA hasarlarının birikmesi, yaşlı bireyleri kanser açısından daha savunmasız hale getiriyor. Bununla birlikte erken tanı ve tarama programları, kanserle mücadelede kritik bir rol oynuyor. Özellikle bireylerin düzenli kontrollerini yaptırmaları ve risk faktörlerine karşı bilinçli olmaları, erken teşhis açısından büyük önem taşıyor. Toplumda artan farkındalığa rağmen, sigara ve tütün ürünleri tüketimi hâlâ en önemli kanser nedenlerinden biri. Akciğer, ağız ve gırtlak kanseri gibi birçok kanser türü doğrudan sigara ile ilişkilendirilirken, sigaranın sadece içen kişiyi değil, pasif içicileri de etkilediği biliniyor. Uzmanlar, kanserin tamamen önlenebilir bir hastalık olmadığını ancak risk faktörlerinin azaltılmasıyla birlikte görülme sıklığının ciddi şekilde düşürülebileceğini vurguluyor. Sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesi, düzenli tarama programları ve erken teşhis, bu mücadelede en etkili silahlar olarak öne çıkıyor.
Konuyla ilgili bilgi veren Onkolojik Cerrahi ve Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Öncel, son yıllarda kanser vakalarında artış olduğunu açıklayarak gençlerde de çok fazla görüldüğünü aktardı. Kalın bağırsak kanseri gençlerde daha sık yaşandığı için tarama protokollerini öne çekmek konusunda bazı görüşler olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Öncel, “Kanser hayatımızın bir parçası. Kanser en sık ölüme neden olan etkenlerden ikincisi olarak karşımıza çıkıyor. En başta ise kalp, damar ve solunum hastalıkları geliyor. Her 4 veya 5 ölümden birisi kansere bağlanıyor. Bu çok ciddi bir rakam. Aslında her birimiz ya kanser hastasıyız ya da adayıyız. O yüzden bazı şeyleri erken saptayıp önlemek veya doğru tedavilerle ilerlemek mümkün. İnsanlar dün sağlıklı olup bugün kanser olduklarını zannediyorlar. Böyle bir şey yok. Yapılan araştırmalarda her iki insanın birisinde kanser dokusuna rastladılar. İnsanlarda aslında her gün kanser hücreleri oluşuyor. İnsanlar karar alsalar ve bugün sigarayı topluca bıraksalar 20 yıl sonra akciğer kanserinden ölen kişilerin sayısı 10’da bire düşecek. Akciğer kanseri açık ara en fazla ölüme neden olan kanser” diye konuştu.
SİGARA EŞİTTİR KANSER!
Aslında eskiden de kanserin sıkça görüldüğünü anlatan Prof. Dr. Öncel, “Ama yıllar öncesinde günümüzdeki gibi tıp alanında kategori ilerlemediği için birisi öldüğü zaman kanserden veya başka bir şeyden olup olunmadığına bakılmaksızın, ‘eceli gelmiş’ denilip geçiliyordu. Kanser eskiden insanların keşfedemediği şekilde ortaya çıkıyordu. Ancak çağımızda kanser daha sık görülüyor. Çünkü kanser bir yaşlı hastalığı ve toplum da yaşlanıyor. Ayrıca şu anda kanserojenlere daha fazla maruz kalıyoruz. Eski insanlar köyde doğal yaşayıp beslenirlerdi. Hazır gıdalar, fast food tarzında hamburger gibi besinleri bilmezlerdi. Liften fakir, karbonhidrat ve proteinden zengin kızarmış gıdalar kalın bağırsak kanserine davetiye çıkartıyor. Özellikle sigara kanser olma noktasında çok önemli bir neden. Geçmişte insanlar muhtemelen bu kadar sigara içmiyorlardı. Sigara bir numaralı kanser sebebi. Bundan 200 yıl önce ise enfeksiyon hastalıkları ön plandaymış. İnsanlar enfeksiyonu tıp değil mühendislik sayesinde yenmişler. Şehirleşme düzenlenince, tuvalet keşfedilip hijyen ortaya konulunca enfeksiyon hastalıklarını yenmişler” şeklinde konuştu.
NET BİR TEDAVİSİ YOK
Kanser hastalığının 21. yüzyılda hâlâ neden bir tedavisi olmadığını açıklayan Öncel, “Buna çok detaylı bakmak lazım. Örneğin kanser başlığı altında olan tüm hastalıklar tek bir çatı altında toplanmıyor. Kanser başlığı altında 200’den fazla hastalık var. Tedavileri de birbirlerinden farklılık gösteriyor. Dolayısıyla direkt olarak ‘kansere çare buldum’ demek ‘ölüme çare buldum’ demek gibi bir şey. Bunun dışında hücrelerimizde her zaman yenilenmeler oluyor. Saçlarımız uzuyor, kesik olan bir yerimiz iyileşiyor. Aslında kanser o hücrelerin oluşması sırasında meydana gelen mutasyonla ortaya çıkan hatalı hücrelerdir. Dolayısıyla insanlarda her gün kanser hücreleri oluşuyor. Ama kanser hücreleri mutasyon sonucu oluştuğu için kendiliğinden ölüyor. Bunlar sakat hücreler. Vücudumuzun savunma sisteminden kaçabilen hücreler de bir yere yerleşiyorlar. Sonucunda bu hücreler iyi ya da kötü huylu çıkıyor. Hücreler savunma mekanizmamızdan çıkıp adeta saldırganlık gösterirse kanser hastalığı ortaya çıkıyor” ifadelerine yer verdi. -Tuba KAYA
