Konya'da obruktan sonra en büyük tehlike başladı! Bir an önce çözüme gidilmeli!
Konya Ovası’nı adeta dolduran obruklardan sonra yeni bir tehlike ortaya çıktı! Konya'nın Karapınar ilçesinde etkili olan sağanak yağış ve iç erozyon Tilkili ile Kayalı mahalleleri arasındaki bağlantı yolunda büyük bir yarığın oluşmasına neden oldu. Burada 3 ila 5 metre derinliğinde ve 100 metre uzunluğunda yarık oluştu. Yolun ortasından geçen yarık çevresindeki tarım arazilerini de etkiledi. Uzmanlar bu noktada saha çalışmalarına devam ederken vatandaşlar endişe içerisinde çözüm yolu bekliyor.
RİSKİ DOĞURAN ÇOK SAYIDA SEBEP VAR
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Şükrü Arslan, Konya Kapalı Havzasında özellikle son 10 yıldır yeraltı su seviyesinin düşmesiyle yüzey kırıkları denilen yüzey yarıklarının meydana geldiğini kaydetti. Bundan binlerce yıl önce Konya Ovasındaki fay kırıklarının havza üzerinde örtünmesi ve düz arazide kaybolması sonucunda, yeraltı suyunun çekilmesiyle bu fay bloklarındaki farklı oturmalar nedeniyle ortaya günümüzdeki yarıkların çıktığını aktaran Arslan, “Kırık hatları boyunca oluşan iki blokta, kil minerallerinin yeraltı suyunun çekilmesiyle farklı oranlarda hacim küçülmeleri meydana gelir. Öyle kil mineralleri var ki bünyesine su aldığı zaman kendi hacminin 3-4 katı büyüyebiliyor. Su verdiği zaman da yine kendi hacminin 3-4 katı küçülebiliyor. Bu tarz yapıda olan bir havza zemininde yeraltı suyunun çekilmesiyle kırık hattı boyunca farklı seviyelerde bulunan minerallerin su kaybetmesiyle yaşadığı hacimsel kayıp farklı boyutlarda olabiliyor. Bunun sonucunda da yüzeyde yarıklar meydana gelebiliyor. Fakat son yaşanan Konya Karatay ilçesi Harman çukuru mevkiinde ve Karapınar ilçesi Tilkili Mahallesi ile Kayalı Mahallesi'ni bağlayan yolda oluşan yarıklar yukarıda anlattığımız sistemle oluşmuyor. Tabi ki burada yine kırık hattı boyunca sistem mevcut. Belki bu yarıkların başlangıcı kuraklıktan dolayı olabilir ama akabinde yağışın yüzey suları olarak o bölgelerde birikmesi, kırık ve çatlak sistemden süzülmesi, süzülürken de kum tanelerini çözerek kırık sistemi boyunca taneleri yeraltı suyuna doğru taşıması yani iç erozyon dediğimiz olayın görülmesi sonucunda boşluklar oluştu. Bu boşlukları örten tabaka gittikçe inceldi ve en son yağışla birlikte ağırlaşıp çöktü, yarıklar meydana geldi. Yani Karapınar ilçesi Tilkili Mahallesi ile Kayalı Mahallesi'ni bağlayan yolda oluşan yarıkları tamamen kuraklığa bağlayamayız. Burada bir iç erozyon söz konusu. Yağıştan dolayı yüzey sularının yeraltına doğru kırık sistemi hattı boyunca akarken taneleri taşıması, orayı boşaltması, o boşluğun zaman içinde büyümesi ve örtü tabakasının kendisini taşıyamaz hale gelip çökmesiyle yarıklar meydana geldi” şeklinde anlattı.
KONYA'NIN O İLÇESİ RİSKLİ BÖLGE!
Başkan Arslan, kuraklık ve yeraltı suyunun çekilmesiyle oluşan yarıkların Konya Ovası’nın her bölümünde görülebileceğine dikkat çekerek bu konuda özellikle Karatay bölgesinin riskli bir ilçe olduğunu açıkladı. Arslan, “Ova zemini için iyi etüt yapmamız gerekiyor. Ayrıca aktif olmayan, bundan binlerce yıl önce oluşmuş fay hatlarını, kırık sistemlerini net bir şekilde ortaya koymamız gerekiyor. Bu tarz kurumadan kaynaklı yarılmalardan sonra bu bloklar içinde zamanla basamaklar oluşuyor. Bu olay yapıyı ciddi anlamda tehdit eder. O yüzden sorunlar ve aksaklıklar yaşamamak için yerleşim yerlerinde fay sistemlerinin ortaya konulması büyük önem arz ediyor” diye konuştu.
KANUN GÜNCELLEMESİ YAPILMALI
Konya’daki bu yarıklar noktasında sahada yapılan çalışmalardan ve yapılması gerekenlerden de bahseden Arslan, sözlerine son olarak şunları ekledi: “Ne yazık ki iklim değişikliği ve kuraklıkla birlikte ülkemizde ve Konya’da çok sayıda yeni afet türleriyle karşılaşır hale geldik. Özellikle son 10 yıla baktığımızda seller, su taşkınları yaşamaya başladık. Yine obruk olayları ve yüzey yarıkları da meydana geldi. Bununla birlikte aslında yasal ve yönetmeliklerimizde afet türlerinin de bir an önce tanımlanması ve bununla ilgili bir kanun çalışmasının hazırlanması gerekiyor. Çünkü yeni karşılaşılan afet türleri sadece kişilerin inisiyatifine kalmadan önemli çalışmaları barındırmalı. Sonuç olarak Konya’da oluşan bu yarıklar insanların can ve mal güvenliğini ciddi anlamda tehdit ediyor. Bunun devlet yoluyla kanunlaştırılması lazım. O yüzden 1999 depreminden sonra çıkan deprem yönetmeliğinin 2008 yılında daha kapsamlı hale getirilmesiyle biz jeoloji mühendisleri olarak imar planına esas jeolojik etütler ve parsel bazında da zemin etütleri yapıyoruz. Ancak bu çalışmalar ve içerikleri güncel afet olaylarına tam hitap edebilmesi adına yönetmelik ve kanun güncellemesi yapmamız gerekiyor. Çalışmaları bu yönde ilerletmemiz lazım.” -Tuba KAYA
