Daha Önce Hiç Duymadınız! Birbirinden İlginç Ramazan Gelenekleri!
15
Hilalin Gözlenmesi
Dinimizde namaz, sahur, iftar saatlerinin belirlenmesinde hicri takvim yani Ay’ın hareketleri esas alınıyor. Bu nedenle Ramazan ayının başlangıcını tespit etmek için hilalin gözlenmesi, yüzyıllar boyunca önemli bir gelenek olarak varlığını sürdürdü. Osmanlı toplumunda bu görevi yerine getirecek olan kişiler dürüst, suç işlememiş kişiler arasından belirlenir, hilali görenler şahitlerin huzurunda kadıya durumu bildirir ve Ramazan ayının başladığı ulaklarla halka bildirilirdi. Hilali gören kişilere hediyeler verilmesi de ayrı bir gelenekti. Günümüzde astronomi biliminin ve teknolojinin geldiği nokta Ay’ın hareketlerini en ince detayları ile takip etmemizi, önemli tarih ve saatleri en doğru şekilde hesaplamamızı sağlıyor.
25
Zimem Defteri
Osmanlı medeniyetinin "insanı yaşat ki devlet yaşasın" anlayışının en güzel örneğinden biri olan Zimem defteri geleneği, yardımlaşmanın, dayanışmanın, anlayışın tüm güzelliklerini içinde barındırıyor. Osmanlı'da Ramazan ayında zenginler, hiç tanımadıkları insanların borçlarını öder; borcu olanın borcunu kimin ödediğini, borcu ödeyen de kimin borcunu ödediğini bilmezdi.
35
Sadaka Taşları
Sadaka taşları, Osmanlı İmparatorluğu’nun hâkim olduğu coğrafyada yaygın bir şekilde kullanılmış ve günümüzde de koruma altına alınması gereken kültürel unsurlar arasına girmiştir. Çeşitli bölgelerde “Zekat Taşı”, “Zekat Kuyusu”, “Dilenci Mihrabı”, “Hacet Taşı”, “İhtiyaçgâh”, “Fıkara Taşı”, “Hayrat Deliği” gibi isimlerle de anılmakta olan bu taşların, genellikle, cami, tekke, medrese avluları, çeşme başları, üç beş semtin birleştiği köşelere, fakir, muhtaç, hasta insanların barındığı yapıların önlerine dikildiği görülmektedir. Sadaka Taşları özellikle yardımlaşmanın ön plana çıktığı Ramazan aylarında önemli bir dayanışma yöntemi olarak kullanılmış.
45
Semai Kahveleri
Ramazana has bu kahveler, semâi okunduğu için bu ismi almıştı. Diğer kahvelerden farklı bazı ayrıcalıkları vardı elbet. Evvelâ kah-veye giriş paralı idi. Kahvede bir kişi kitap okur, herkes dinler, kitap okuyan kahve parası vermezdi. Kahvenin yüksek bir sediri olur, âşıklar bu sedir üstünde atışırlardı. Semâi kahveleri Ramazanın ilk günü açılır, arife günü kapanırdı.
55
Ramazan Eğlenceleri
Ramazan Eğlenceleri özellikle teravih sonrasında kahvehanelerde toplanmak, meddah, Karagöz ve Hacivat, ortaoyunu gösterileri izlemek, düzenlenen eğlencelere katılmak, birlikte ibadet eden bir toplumun birlikte eğlenmesini de sağladığı için oldukça önemliydi. Son yıllarda pek çok kentimizde yeniden canlandırılmaya çalışılan Ramazan etkinlikleri eski ihtişamlı günlerinden hayli uzak olsa da benzeri bir işlevi yerine getirmeye çalışıyor.
-Büşra GÜLTAŞ