
Ayşe Özel
Konya'da Yatan Peygamberler
Konya'da Yatan Peygamberler
Bu hafta sizlere Konya’da medfun olduğu düşünülen, peygamberlerden ve bulundukları mezarlıklardan bahsetmek isterim. Konya bilindiği üzere Anadolu’nun kalbinde yer almaktadır. Topraklarında pek çok ilim adamının ve tasavvuf ehlinin izi olan Konya, bu yönüyle de tarihi kadar dikkat çekici köklü bir geçmişe sahiptir. Bu alanda oldukça kıymetli çalışmalar yapmış Sayın Selçuk Es, Ahmet Çelik, İbrahim Aczi Kendi, Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver, Hasan Özönder, Mehmet Ali Uz gibi önemli isimlerin eserlerinden faydalanarak peygamberlerin isimleri ve kabirleri hakkında bilgi vermeye gayret edeceğim. İstifade edilmesi duasıyla.
Türkiye’de de 28 peygamber medfun veya makamı bulunmaktadır. Peygamberler; Diyarbakır’da 10, Şanlıurfa’da 13, Adıyaman ve Şırnak’ta 1’er, Tarsus’ta ise 3 peygamberin medfun olduğu rivayet edilir. Dolayısıyla bu şehirlerimiz “Medine-i Enbiya yani Peygamberler Şehri” olarak kabul edilmektedir. Konya’da ise kuvvetli bulgularla en az 14 peygamber bulunduğu kaynaklarla birlikte ortaya konulduğunda ülkemizde en çok Peygamberin olduğu şehir olarak vurgulamak yanlış olmayacaktır.
Bu konudaki araştırmalarda yukarda bahsettiğim yazarlar tarafından başvurulan kaynaklar;
Mevlana Müzesi İhtisas Kütüphanesi; Mecmûa-i Enbiyâ-i İzâm ve Evliyâ-i Kirâm ve Haza Mecmuau Enbiyai İzam ve Evliya-i Kiram Rahimehullah,
Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesi; Konya’da Medfun Evliya ve Enbiya Medfenleri, Ankara Milli Kütüphane’de Medine, Konya ve Haricinde Olan Enbiya-i İzam ve Evliya-yı Kiram'ın İsimleri,
İstanbul İBB Atatürk Kitaplığı; Medine-i Konya Dâhilinde ve Haricindeki Enbiyânın ve Ehlullah-ı Kiramın Esami-i Şerifeleri,
Kütahya Tavşanlı Zeytinoğlu İlçe Halk Kütüphanesi; Medine-i Konya Dâhil ve Haricinde Günüde-i Hak-i Itırnak olup eserlerde geçen isimler ve yerler Konya’yı işaret etmektedir.
Hasan Özönder Konya Velileri adlı eserinde, Mevlana İhtisas kütüphanesindeki ‘Tûmar-ı Silsile-i Benî Âdem’ adlı yazma eserde şu bilgilerin mevcut olduğunu nakleder, “Medine-i Konya dâhilinde ve hâricinde medfun olan enbiya-yı izam ve evliya-yı kiram hazretlerinin esâmileridir ki erbâb-ı müşâhede ve ashâb-ı mükâşefe sahipleri olan eizze-i kirâmdan naklonup teyemmünen ve teberrüken esmâ-ı şerifleri zikrolunur. Çağdun aleyhisselam, İklis aleyhisselam, Mihrane aleyhisselam, Merrih aleyhisselam ve üç peygamber Sarı Yakup kurbünde medfundur ve Hisarönü’nde bir peygamber medfundur. Ve Sultan Alaaddin Camii şerifinde Müraç peygamber medfundur. Ve Musalla kurbünde 4 peygamber medfundur ve Yeni Kal’a Kapusu haricinde Hamun ve Salih nam iki peygamber medfundur.” şeklinde açıklamaktadır.
Selçuk Es, Cağdun aleyhisselamın, Konya’da yatan ve ismi bilinen bir peygamber olduğu, kabrinin Musalla yakınında olduğu bilgisini vermektedir. Üç peygamberin Sarı Yakup Mezarlığı yakınında olduğunu vurgular.
Mehmet Ali Uz ise bir peygamberin Eski Garaj Caddesi üzerinde Tolluoğlu Camii yanında, bugün park ve otobüs terminali haline getirilen kabristanda olduğunu ifade etmektedir. Bir peygamberin Eski Garaj Caddesi’nde Büyük Otel’in bulunduğu Şehitler mevkiinde, bir peygamberin Atatürk Anıtı’nın güney kısmı ile Ticaret Lisesi karşısı arasındaki Hisarönü yakınlarında olduğunu ifade etmektedir. Yine Uz’a göre, 3 peygamber Sultan Alaaddin Camii bahçesindedir. Hamun ve Şalih adlı iki peygamber bugün Zafer'deki Kibrit Apartmanı’ndan eskiden Doğumevi olan Konya İl Sağlık Müdürlüğüne kadar uzanan Yeni Kale Kapsı dışındaki kabristanda medfun olduğunu söylemektedir.
Araştırmalar ve kaynaklar doğrultusunda 14 Peygamberden 6’sının ismi bilinmekle birlikte 8’inin ismine ulaşılamamıştır. Veriler ışığında Peygamber isimlerini ve kabir yerleri şöyledir:
Peygamberlerin İsmi | Yattıktan rivayet olunan Kabristanlar |
1-İklis Peygamber | Bu dört Peygamber Musalla Kurbinde (Yakınında) |
1-HamunPeygamber | Bu iki Peygamber Yeni Kale Kapısı Kabristanı’nda yattıkları bildirilmekte olup, bugün burada Kibrit Apartmanı’ndan Doğumevi sahasına kadar uzanan yol ve evler vardır. |
3 Peygamber | Sarı Yakup Sultan kurbinde medfun olup isimleri meçhul. |
3 Peygamber | Sultan Kurbi (Sultan Alâaddin Camii) civarında üç Peygamber gösteriliyor, fakat isimleri meçhul |
1 Peygamber | Şehitler mevkiindedir (Bugünkü yeri garaj caddesi Büyük Otelin olduğu ada) Peygamberin ismi meçhul. |
1 Peygamber | Hisar Önü kurbinde (Atatürk Anıdının güney kısmı, Ticaret Lisesi karşısı) Peygamberin ismi meçhul. |
Son olarak şehrimizde bulunan büyüklerimizin kıymetlerini bilip himmetlerine lâyık olabilmek duası ve ruhaniyetlerine birer Fatiha hediye etmek temennisiyle.
Sevgi ve saygı ile…