Sözlükte, iletişim araçları ve iletişim ortamı olarak anlaşılması gereken bir sözcük olan medyanın, bu tanımı aşarak insanların algısı üzerinde inanılması zor etkiler yaptığı ortada. Bu insanların oluşturduğu toplumların durumu da farklı olacak değil ya. Ancak medyanın toplumlar üzerindeki etkisi, toplumun türüne bağlı bence. Örneğin; Gelişmemiş toplumlar, gelişmekte olan toplumlar ve gelişmiş toplumlar aynı şekilde etkilenmez medyadan. Başka bir açıdan bakarsak, geliştirmeyen ve taklit eden toplumlar ile geliştiren ve üreten toplumlar üzerindeki etkisi de farklı olacaktır medyanın. Bir de av olan toplum ile avcı olan toplum ayrımı var. Medyanın bunlar üzerindeki etkisi de dağlar kadar farklı olacaktır elbette.
*
Toplumlar bazen kendilerine benzer toplumlar ile birleşerek, bazen de farklı türdeki toplumlar ile karışarak halkları oluşturur, halklar da milletleri. Dolayısıyla milletler, kendisini oluşturan toplum türünün özelliklerine göre şekil alır. Bir milletin, geliştiren bir millet veya geliştirmeyen bir millet olduğunu baskın toplumun özellikleri belirler. Toplumun özelliklerini belirleyen ise ortak çıkarlarını sağlamak üzere bir arada işbirliği içinde yaşayarak toplumu oluşturan kişilerin özellikleridir.
*
Toplumu oluşturan kişiler, birey olarak gelişmeye çalışacakları gibi biroy olarak kalmayı seçmiş de olabilirler. Hatta bazı toplumlarda biroy kadar bile değer bulamazlar. Bu kişilerin tercih ve davranışları üzerindeki etkisi ile medya toplumun özelliklerini etkiler. Medyan, gelişemeyen toplumlarda yöneten bir güce ulaşırken, gelişebilen toplumlar medyayı yönetir. Gelişemeyen toplumlar için medyanın medyum gücüne sahip olduğu da düşünülür. Ancak medya, geleceği bilecek kadar güçlü olmadığı halde geleceğin, birilerinin öngördüğü şekilde oluşması için toplumları yönlendirebilecek güce sahiptir.
*
Bu durumda medyayı nasıl kullanmamız gerekir? Temel çıkarlarını sağlamak üzere iş birliği yapan insanlardan oluşan toplumların hangi türü bu gücü kendi çıkarları yönünde kullanabilir sizce?
*
Bakınız, her ne kadar 6. yüzyılda Çin’de icat edilmiş olsa bile matbaa ancak 15. yüzyılın sonlarında Almanya’da toplum için anlamlı sonuçlar sağlayacak şekilde kullanılmıştır. Bu kullanım şekli ile önce Almanlar, sonra takip eden diğer Avrupalılar toplumu etki altına alan din adamlarının baskıcı yalanlarına karşı baş kaldırarak ortaçağ karanlığından çıkmış ve önce hür düşünme çağını ardından da bilim çağını başlatmıştır. Takip eden sadece üç yüzyıl içinde Avrupalı milletler, büyük ve bilek gücü daha yüksek olan doğu milletleri karşısında geliştirdikleri beyin gücü ile dünya hakimiyetini ele geçirmişlerdir.
*
Eski tip, tek taraflı basılı medyanın bu etkiyi yaptığı dünyada, günümüz dijital teknolojilerinin sağladığı yeni tip, etkileşimli medya nasıl bir etki yapar sizce? Bu medyayı hangi tür toplumlar kendi çıkarları yönünde kullanabilir?
*
Malumat üzerinde düşünemeyen, analiz yapamayan, malumattan bilgi üretemeyen, ilimden bilime geçemeyen, anlamadığı şeyleri anlamak için anlayış kapasitesini geliştirmeye çalışmak yerine, anlamadığı şeyleri reddederek komplo teorilerine sarılan, cevap vermek yerine laf sokmayı marifet belleyen kişilerin oluşturduğu toplumlar, yeni medyanın gücünü kullanabilir mi sizce? Yoksa avcı hayvanların karşısında, ne yapacağını şaşıran av hayvanlarının oluşturduğu kalabalık sürüler gibi mi davranırlar?
*
Son teknolojinin eseri olan etkileşimli medyayı, geçmiş olsun, başınız sağolsun, Allah rahmet eylesin, tebrik ederim, kutlarım, Cumanız hayrlı olsun, geceniz mübarek olsun, vah vah, tüh tüh, oh oh gibi paylaşımlar ile sınırlı bir seviyede kullanan kişilerden oluşan toplumlar medyanın gücünden yararlanabilir mi? Bunlar doğruları mı öğrenir yoksa yalanları mı yayar sizce? Selam ve dua ile.
